Açığa Satış Nedir? Kredili İşlem Nedir? Ödünç İşlemi Nedir?

Borsada Açığa Satış Nedir?

Açığa satış sahibi olunmayan sermaye piyasası araçlarının satılması ya da satış emrinin verilmesini ifade etmektedir. Ayrıca satışa ilişkin takas yükümlülüğü, ödünç alınan sermaye piyasası araçları ile yerine getirilmesi halinde de; bu, açığa satış olarak kabul edilir. Açığa satış işleminin gerçekleşmesi için baştan açığa satış olarak emir girilmesi gerekmektedir. Gerçekleşen açığa satış işlemi Günlük Bülten’de pay bazında, tüm fiyat seviyelerinde miktar ve sözleşme adedi belirtilerek ilan edilir.

Kredili Menkul Kıymet ve Açığa Satış İşlemlerine Konu Olan Menkul Kıymet Listesi” PÖİP ve YİP hariç tutularak BİAŞ Pay Piyasası pazarlarında işlem gören tüm paylar ve borsa yatırım fonlarını (BYF) kapsamına alacak şekilde belirlenmiştir. Yıldız Pazar, Ana Pazar, GİP, NYİP ve KYÜYÜP’te işlem gören paylar içerisinde yer alan SPK’nın A ve B grubuna dâhil olanlar ile BYF’ler kredi alım ve açığa satış işlemlerine konu olabilirken, C ve D grubundaki paylarda kredili alım ve açığa satış işlemleri yapılamaz.

Gayrimenkul sertifikalarında açığa satış işlemi yapılamazken, yalnızca kredili alım yapılabilmektedir. Hem kredili alım hem de açığa satış işlemlerinin gerçekleştirilemediği yatırım fonları ise; ABCD gruplandırmasına dâhil olmayan varantlar, sertifikalar, sahipliğe dayalı kira sertifikaları, gayrimenkul yatırım fonları ve girişim sermayesi yatırım fonlarıdır.

Kredili İşlem Nedir?

Peşin olmayan ve kredi açma esasına dayanan vadeli satış. Belirlenen vade sonunda mal bedelinin ödenmesi biçiminde yapılan satış.

Ödünç İşlemi Nedir?

Ödünç İşlemi, belirli bir dönemliğine sermaye piyasası araçlarının ödünç veren tarafından ödünç alan tarafa verilerek, aynı tür sermaye piyasası aracının misli ile geri alınmasıdır. Ödünç işlemi sırasında pay senetlerinin mülkiyetinde bir değişiklik olmaz ve bu süreçte doğan rüçhan hakkı, temettü gibi haklar ödünç verene aittir.

Ödünç işlemi yatırımcıların, orta ve uzun vadede portföylerinde bulundurdukları ve herhangi bir işlem gerçekleştirmedikleri pay senetlerini kullanarak ek getiri elde etmelerini sağlayan bir yöntemdir. Ödünç verenler için portföylerini kiralamak ve böylece temettü geliri ve fiyat değişimleri dışında bir komisyon kazancı elde etme imkânı ortaya çıkar.

Ödünç işleminin avantajları:

  • Piyasadaki düşüşlerden de faydalanılabilmesi
  • Portföylerde hedge (koruma) imkânı sağlaması
  • Arbitraj ve korunma olanağı sunması
  • Hatalı işlem temerrütlerinin minimuma indirilmesi

Ödünç işlemi seansları; iş günlerinde 09.30-12.00/13.30-16.45 saatleri arasında tek seans olarak gerçekleştirilir.

Ödünç işlemi için geçerli olan teminat türleri:

  • Nakit (TL/USD/EURO)
  • Hazine Bonosu
  • Devlet Tahvili
  • Pay Senedi